Fabiola Gianotti: diferència entre les revisions

m
cap resum d'edició
Contingut suprimit Contingut afegit
mCap resum de modificació
mCap resum de modificació
Línia 1:
'''Fabiola Gianotti''' ([[italià]]: <span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[faˈbiːola dʒunˈnɔtti]</span>; 29 d'octubre 1960) és un [[física de partícules]] <small>[[Italians|italiana]] coneguda per haver estat cap de la col·laboració internacional [[ATLAS]] a l'[[LHC]] i </small><span class="cx-segment" data-segmentid="54"></span> la primera dona nomenada com a [[Llistat de Directors Generals del CERN|Directora General]] del [[Organització Europea per a la Recerca Nuclear|CERN]] <ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://cds.cern.ch/record/1976432|title = Fabiola Gianotti signs her contract as CERN's new Director-General|accessdate = 28 August 2015|website = CERN Bulletin}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite journal|doi = 10.1038/nature.2014.16287|title = Higgs hunter will be CERN's first female director: Italian physicist Fabiola Gianotti will take the reins at the European physics powerhouse in 2016.|journal = Nature|year = 2014|last1 = Castelvecchi|first1 = Davide}}</ref>.
 
== Biografia ==
Fabiola Gianotti va rebre el doctorat en física de partícules experimental a la [[Universitat de Milà]] dinsel 1989. És investigadora permanent al Departament de Física del CERN des del 1996 (implicada a diversos experiments del laboratori: [[WA70]], [[UA2]], [[ALEPH]] i [[ATLAS]]). Va ser cap ("portaveu") de la col·laboració internacional [[ATLAS]] de 2009 al 2013 <ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://cds.cern.ch/record/1734377?ln=en|title = ATLAS makes a smooth changeover at the top|accessdate = 28 August 2015|website = CERN Courier}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150428122530/http://www.symmetrymagazine.org/article/march-2013/passing-the-torch-at-atlas|title = Passing the torch at ATLAS|accessdate = 28 August 2015|website = Symmetry}}</ref> i va anunciar oficialment (juntament amb [[Joseph Incandela|John Incandela]], portaveu de l'experiment [[CMS]]) la descoberta del [[bosó de Higgs]] el 2012 en un historic seminari al CERN <ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://cds.cern.ch/record/1459513?ln=en|title = 4th July 2012, Seminar at CERN|accessdate = 28 August 2015|website = CERN}}</ref>. D'ençà agost 2013, és professora honorària a la [[Universitat d'Edimburg]].<ref name="ProfEd">{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150828143732/http://www.ed.ac.uk/news/staff/appointments-awards/2013/fabiola-gianotti-260813|title = Honorary Professor: Fabiola Gianotti|accessdate = 28 August 2015|website = University of Edinburgh}}</ref> És també membre de l'Acadèmia italiana de Ciències [[Accademia Nazionale dei Lincei|(Accademia Nazionale dei Lincei]]) i membre associada estrangera de de l'[[Acadèmia Nacional de Ciències dels Estats Units|Acadèmia Nacional de Ciències dels EUA]]<ref name="ProfEd">{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150828143732/http://www.ed.ac.uk/news/staff/appointments-awards/2013/fabiola-gianotti-260813|title = Honorary Professor: Fabiola Gianotti|accessdate = 28 August 2015|website = University of Edinburgh}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150831071627/http://www.nasonline.org/news-and-multimedia/news/april-28-2015-NAS-Election.html?referrer=http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=04282015b|title = National Academy of Sciences Members and Foreign Associates Elected|accessdate = 31 August 2015|website = National Academy of Sciences}}</ref>.<span class="cx-segment" data-segmentid="78"></span><span class="cx-segment cx-highlight" data-segmentid="83"></span>
 
Gianotti va ser inclosa entre les “100 dones més inspiracionals del món” pel diari [[The Guardian]] (Regne Unit, 2011), classificada 5ena "Personalitat de l'Any" per la revista [[Time (revista)|Time]] (EUA, 2012), entre les “100 dones més influents del món” per la revista [[Forbes]] (EUA, 2013) i considerada entre els “Pensadors Globals Capdavanters” per la revista [[Foreign Policy]] (EUA, 2013).<ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150416061313/http://www.theguardian.com/science/2011/mar/08/fabiola-gianotti-100-women|title = Top 100 women: science and medicine|accessdate = 28 August 2015|website = Guardian News}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150321211606/http://poy.time.com/2012/12/19/runner-up-fabiola-gianotti-the-discoverer/|title = Runner-Up: Fabiola Gianotti, the Discoverer|accessdate = 28 August 2015|website = Time}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150531154622/http://www.forbes.com/profile/fabiola-gianotti/|title = #83 Fabiola Gianotti|accessdate = 28 August 2015|website = Forbes}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150828134143/http://2013-global-thinkers.foreignpolicy.com/gianotti|title = François Englert, Peter Higgs, and Fabiola Gianotti|accessdate = 28 August 2015|website = The FP Group}}</ref>. Gianotti és membre del [https://en.unesco.org/un-sab/ Consell Científic] del Secretari General de l'[[Organització de les Nacions Unides|ONU]], [[Ban Ki-moon|Ban Ki-Moon]].<ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20140321020622/http://www.sab-2014-berlin.de/scientific-advisory-board/mitglieder/|title = The members of the Scientific Advisory Board|accessdate = 31 August 2015|publisher = German Commission for UNESCO}}</ref>
 
== Honors i premis ==
 
=== Graus acadèmics honorífics ===
* Gianotti és [[Doctor honoris causa]] per la [[Universitat d'Uppsala]], L'[[École polytechniquePolytechnique fédéraleFédérale de Laussane|École Polytechnique Fédérale de Lausana]] (EPFL), la [[Universitat McGill]] <ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20140814065008/http://www.mcgill.ca/newsroom/channels/news/14-individuals-receive-honorary-degree-mcgill-235514|title = 14 individuals to receive honorary degree from McGill|accessdate = 31 August 2015|publisher = McGill University}}</ref> (Montréal), la [[Universitat d'Oslo]]<ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150626100347/http://www.mn.uio.no/fysikk/english/research/news-and-events/events/guest-lectures-seminars/fabiola-gianotti.html|publisher = UiO, Dep. of Phys.|accessdate = 31 August 2015|title = Fabiola Gianotti: The Higgs boson and our life}}</ref> i la [[Universitat d'Edimburg]]<ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150831085209/https://www.uu.se/nyheter/nyhet-visning/?id=1471&area=2,3,16&typ=pm&na=&lang=sv|title = Teknik och naturvetenskap utser hedersdoktorer|accessdate = 31 August 2015|website = uu.se|publisher = Uppsala universitet}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20131021145333/http://actu.epfl.ch/news/epfl-awards-fabiola-gianotti-honorary-doctorate/|title = EPFL awards Fabiola Gianotti honorary doctorate|accessdate = 31 August 2015|publisher = EPFL}}</ref><ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150831110251/http://www.ed.ac.uk/about/people/honorary-degrees/2014-15|title = Honorary graduates 2014/15|accessdate = 31 August 2015|publisher = The University of Edinburgh}}</ref>.
 
=== Premis ===
* 2014 “Cavaliere di Gran Croce dell'ordine al merito della Repubblica”, pelper nomenament del [[President d'Itàlia|president italià]] [[Giorgio Napolitano]]<ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20150829094235/http://biografieonline.it/biografia.htm?BioID=3670&biografia=Fabiola+Gianotti|title = Fabiola Gianotti|accessdate = 29 August 2015|website = Biografieonline.it|publisher = Biografieonline}}</ref>
* 2013 Premi Enrico Fermi de la [[Societat de Física italiana]] <ref>{{Plantilla:Cite web|url = https://web.archive.org/web/20141110160831/http://www.sif.it/attivita/premio_fermi|title = Premio "Enrico Fermi"|accessdate = 29 August 2015|website = sif.it|publisher = Società Italiana di Fisica}}</ref>
 
== Vegeu també ==
5.861

modificacions