Esteatosi hepàtica: diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Línia 24:
L'[[Esteatosi hepàtica no alcohòlica|esteatosi no alcohòlica]] (EHNA) s'acompanya d'alteracions [[Electrocardiograma|electrocardiogràfiques]] relacionades amb el [[Sistema de conducció elèctrica del cor|sistema de conducció]] cardíac.<ref>{{ref-publicació|cognom=Mangi MA, Minhas AM, Rehman H, Pathan F, ''et al''|títol=Association of Non-alcoholic Fatty Liver Disease with Conduction Defects on Electrocardiogram|publicació=Cureus|pàgines=pp: e1107|volum=2017 Mar 21; 9 (3)|pmid=28439482|pmc=5400518|doi=10.7759/cureus.1107|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5400518/|consulta= 28 juliol 2017|}}</ref> Per aquest motiu, es considera que pot ser un factor [[Arítmia|aritmogènic]] que es correlaciona també amb la presència de greix ectòpic a [[miocardi]] i [[pericardi]].<ref>{{ref-publicació|cognom=Mangi MA, Rehman H, Minhas AM, Rafique M, ''et al''|títol=Non-Alcoholic Fatty Liver Disease Association with Cardiac Arrhythmias|publicació=Cureus|pàgines=pp: e1165|volum=2017 Abr 13; 9 (4)|pmid=28507837|pmc=5429146|doi=10.7759/cureus.1165|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5429146/|consulta= 28 juliol 2017|}}</ref> S'ha fet palès que la [[malnutrició]] materna o durant el primer període postnatal provoca canvis [[epigenètic]]s que condicionen el desenvolupament de l'EHNA, principalment alterant les circuits [[Hipotàlem|hipotalàmic]]s que regulen l'[[homeòstasi]] energètica.<ref>{{ref-publicació|cognom=Abenavoli, L|títol=Influence of Famine in Women with Non-Alcoholic Fatty Liver Disease|publicació=Ann Hepatol|pàgines=pp: 826-827|volum=2017 Oct 16; 16 (6)|pmc=|pmid=29055912|doi=10.5604/01.3001.0010.5269|url=https://publisherspanel.com/api/files/view/213822.pdf|llengua=anglès|consulta= 26 octubre 2017|}}</ref> Altres estudis fan èmfasi en la importància de l'[[estrès oxidatiu]] i dels nivells de [[coure]] orgànic en la [[patogènia]] de l'EHNA.<ref>{{ref-publicació|cognom=Antonucci L, Porcu C, Iannucci G, Balsano C, Barbaro B|títol=Non-Alcoholic Fatty Liver Disease and Nutritional Implications: Special Focus on Copper|publicació=Nutrients|pàgines=pii: E1137|volum=2017 Oct 18; 9 (10)|issn=2072-6643|pmid= 29057834 |doi=10.3390/nu9101137|url=http://www.mdpi.com/2072-6643/9/10/1137/htm|llengua=anglès|consulta= 26 octubre 2017|}}</ref> L'EHNA pot potenciar els [[Efecte secundari|efectes adversos]] de determinats fàrmacs, com ara el [[paracetamol]].<ref>{{ref-publicació|cognom=Michaut A, Le Guillou D, Moreau C, Bucher S, ''et al''|títol=A cellular model to study drug-induced liver injury in nonalcoholic fatty liver disease: Application to acetaminophen|publicació=Toxicol Appl Pharmacol|pàgines=pp: 40-55|volum=2016 Feb 1; 292|pmc=4904302|pmid=26739624|doi=10.1016/j.taap.2015.12.020|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4904302/|llengua=anglès|consulta= 26 octubre 2017|}}</ref> En el món occidental és l'hepatopatia predominant amb una [[prevalença]] del 20-30%, segons diferents estudis, i ocasiona un cost sanitari considerable.<ref>{{ref-publicació|cognom=Caballería L, Saló J, Berzigotti A, Planas R, ''et al''|títol=Hígado graso no alcohólico. Documento de posicionamiento de la Societat Catalana de Digestologia|publicació=Gastroenterol Hepatol|pàgines=pp: 372-383|volum=2014 Jun-Jul; 37 (6)|issn= 0210-5705 |pmid= 24746904 |doi=10.1016/j.gastrohep.2014.03.005|url=http://www.elsevier.es/es-revista-gastroenterologia-hepatologia-14-articulo-higado-graso-no-alcoholico-documento-S021057051400082X| llengua=castellà|consulta= 4 desembre 2017|}}</ref> Afecta al 25% dels europeus adults i és la principal causa de malaltia hepàtica avançada al nostre continent; associada a un increment dels casos de síndrome metabòlica.<ref>{{ref-publicació|cognom= Aller R, Fernández-Rodríguez C, Lo Iacono O, Bañares R, ''et al'' |títol= Documento de consenso. Manejo de la enfermedad hepática grasa no alcohólica (EHGNA). Guía de práctica clínica |publicació= Gastroenterol Hepatol |pàgines=pp: 328-349|volum= 2018 Maig; 41 (5) |issn= 0210-5705 |pmid= 29631866 |doi= 10.1016/j.gastrohep.2017.12.003 |url= https://www.researchgate.net/publication/324276553_Documento_de_consenso_Manejo_de_la_enfermedad_hepatica_grasa_no_alcoholica_EHGNA_Guia_de_practica_clinica | llengua=castellà| consulta= 17 octubre 2018|}}</ref>
 
Un problema preocupant és l'augment de la incidència d'EHNA entre la població pediàtrica i juvenil. Es creu que en els propers 10 anys serà en els països occidentals la principal causa de patologia hepàtica, fallida hepàtica i [[trasplantament]] de fetge en dits grups d'edat. Molts especialistes consideren que el fet té uns orígens que van més enllà de la modificació dels hàbits alimentaris i que la investigació al respecte es escassa o limitada a camps excessivament concrets, de forma que el coneixement de la patofisiologia del trastorn es pobre i ha reduït les opcions de teràpies efectives des de que aquesta malaltia fou descrita per primera vegada en nens a mitjans de la [[dècada de 1970]]. Per exemple, es desconeix el possible paper del FXR (un [[receptor nuclear]] d'[[hormones]] expressat al fetge i l'intestí, en anglès: '''F'''arnesoid '''X''' '''R'''eceptor)<ref>{{ref-publicació|cognom=Rasooly, RS|títol=Nuclear Receptor Subfamily 1, Group H, Member 4; NR1H4|publicació=[[Mendelian Inheritance in Man|ONIM]]. Entry 603826. Johns Hopkins University School of Medicine|pàgines=pàgs: 10|volum=2017 Mar 3|url=http://omim.org/entry/603826|llengua=anglès|consulta= 27 octubre 2017|}}</ref> en la gènesi d'EHNA durant l'etapa de desenvolupament infantil/juvenil.<ref>{{ref-publicació|cognom=Temple JL, Cordero P, Li J, Nguyen V, Oben JA|títol=A Guide to Non-Alcoholic Fatty Liver Disease in Childhood and Adolescence|publicació=Int J Mol Sci|pàgines=pii: E947|volum=2016 Jun; 17 (6)|pmc=4926480|pmid=27314342|doi=10.3390/ijms17060947|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4926480/|llengua=anglès|consulta= 26 agost 2017|}}</ref> El FXR intervé en la regulació del metabolisme de l'[[àcid araquidònic]] i el desequilibri entre els [[metabòlit]]s d'aquesta substància es considera un dels elements implicats en la progressió de l'EHNA.<ref>{{ref-publicació|cognom=Gai Z, Visentin M, Gui T, Zhao L, ''et al''|títol=The effects of farnesoid X receptor activation on arachidonic acid metabolism, NF-kB signaling and hepatic inflammation|publicació=Mol Pharmacol|pàgines=pii: mol.117.111047|volum=2018; Maig 9|issn=0026-895X |pmid= 29743187 |doi= 10.1124/mol.117.111047 |url=http://molpharm.aspetjournals.org/content/molpharm/early/2018/05/09/mol.117.111047.full.pdf|llengua=anglès|consulta= 28 maig 2018|}}</ref> [[Farmacòleg]]s japonesos treballen en l'obtenció de nous medicaments antidislipidèmics basats en antagonistes del FXR.<ref>{{ref-publicació|cognom=Shinozawa E, Amano Y, Yamakawa H, Haba M, ''et al''|títol=Antidyslipidemic potential of a novel farnesoid X receptor antagonist in a hamster model of dyslipidemia: Comparative studies of other nonstatin agents|publicació=Pharmacol Res Perspect|pàgines=pp: e00390|volum=2018 Mar 8; 6 (2)|pmc= 5842406 |pmid= 29541476 |doi=10.1002/prp2.390|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5842406/|llengua=anglès|consulta= 28 maig 2018|}}</ref> Diversos estudis posen l'accent sobre la coincidència de fetge gras i alteracions de la [[Flora intestinal|microbiota intestinal]] en nens i adolescents obesos, indicant que l'ús de [[probiòtics]] podria ser beneficiós per tractar el trastorn.<ref>{{ref-publicació|cognom=Famouri F, Shariat Z, Hashemipour M, Keikha M, Kelishadi R|títol=Effects of Probiotics on Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Obese Children and Adolescents|publicació=J Pediatr Gastroenterol Nutr|pàgines=pp: 413-417|volum=2017 Mar; 64 (3)|issn=1536-4801 |pmid= 28230607 |doi=10.1097/MPG.0000000000001422|url=https://journals.lww.com/jpgn/Fulltext/2017/03000/Effects_of_Probiotics_on_Nonalcoholic_Fatty_Liver.17.aspx|llengua=anglès|consulta= 22 març 2018|}}</ref> Ara bé, altres treballs adverteixen que probiòtics, [[prebiòtic]]s i simbiòtics no tenen activitat en diferents [[Cohort (estadística)|cohort]]s de la mateixa població, un fet que fa recomanable l'estudi del perfil [[Metagenòmica|metagenòmic]] i [[Metabolòmica|metabolòmic]] de la [[Flora intestinal|flora]] per identificar els subgrups de pacients en els que aquest tipus de teràpia podria ser útil.<ref>{{ref-publicació|cognom=Nobili V, Cucchiara S|títol=The Use of Probiotics in Pediatric Nonalcoholic Fatty Liver Disease: Teachable Moment or Missed Opportunity?|publicació=J Pediatr Gastroenterol Nutr|pàgines=pp: 336-337|volum=2017 Mar; 64 (3)|issn= 1536-4801 |pmid= 27749611 |doi=10.1097/MPG.0000000000001431|url=https://journals.lww.com/jpgn/fulltext/2017/03000/The_Use_of_Probiotics_in_Pediatric_Nonalcoholic.2.aspx|llengua=anglès|consulta= 22 març 2018|}}</ref> Alguns autors alerten del risc de mercantilització medicamentosa en l'abordatge de l'esteatosi hepàtica en aquest grup etari, poc adherent<ref>{{ref-publicació|cognom=OMS|títol=Adherencia a los tratamientos a largo plazo: Pruebas para la acción|publicació=Organización Panamericana de la Salud|pàgines=pàgs: 202 {{ISBN|92 75 325499}}|volum=2003 (rev. 2012, Set)|url=http://www.paho.org/hq/index.php?option=com_docman&task=doc_details&gid=18722&Itemid=270&lang=es|llengua=castellà|consulta= 22 març 2018|}}</ref> a les dietes hipocalòriques i l'exercici físic, ja que recórrer a intervencions farmacològiques en aparença innòcues pot ser una opció senzilla amb efectes contraproduents.<ref>{{ref-publicació|cognom=Ranucci G, Spagnuolo MI, Iorio R|títol=Obese children with fatty liver: Between reality and disease mongering|publicació=World J Gastroenterol|pàgines=pp: 8277–8282|volum=2017 Des 21; 23 (47)|pmc=5743498|pmid=29307987|doi=10.3748/wjg.v23.i47.8277|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5743498/|llengua=anglès|consulta= 22 març 2018|}}</ref> S'ha observat que en els malalts sotmesos a [[cirurgia bariàtrica]] es produeix una significativa milloria dels marcadors histològics i bioquímics d'EHNA.<ref>{{ref-publicació|cognom= Nostedt JJ, Switzer NJ, Gill RS, Dang J, ''et al'' |títol= The Effect of Bariatric Surgery on the Spectrum of Fatty Liver Disease |publicació= Can J Gastroenterol Hepatol |pàgines=pp: 2059245|volum= 2016 Set; 2016 |pmc= 5061986 |pmid= 27777925 |doi= 10.1155/2016/2059245 |url= https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5061986/ | llengua=anglès| consulta= 17 octubre 2018|}}</ref> No és, però, un procediment aplicable a tots els pacients amb aquesta patologia.<ref>{{ref-publicació|cognom= Cazzo E, Pareja JC, Chaim EA |títol= Nonalcoholic fatty liver disease and bariatric surgery: a comprehensive review |publicació= Sao Paulo Med J |pàgines=pp: 277-295|volum= 2017 Maig-Jun; 135 (3) |issn= 1806-9460 |pmid= 28562737 |doi= 10.1590/1516-3180.2016.0306311216 |url= http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1516-31802017000300277 | llengua=anglès| consulta= 17 octubre 2018|}}</ref>
 
Els darrers avenços en [[proteòmica]] intenten aclarir les complexes disfuncions [[mitocondria]]ls que provoquen la transformació de l'EHNA en una esteatohepatitis no alcohòlica.<ref>{{ref-publicació|cognom=Nuño-Lámbarri N, Barbero-Becerra VJ, Uribe M, Chávez-Tapia NC|títol=Mitochondrial Molecular Pathophysiology of Nonalcoholic Fatty Liver Disease: A Proteomics Approach|publicació=Int J Mol Sci|pàgines=pp: 281|volum=2016 Mar 15; 17 (3)|pmc=4813145|pmid=26999105|doi=10.3390/ijms17030281|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4813145/|llengua=anglès|consulta= 26 agost 2017|}}</ref> A hores d'ara, nous fàrmacs orientats a tractar específicament aquesta variant d'esteatosi hepàtica en persones amb alt risc de progressió es troben en diferents fases d'[[Assaig clínic|assaig]] (elafibranor, ácid obeticòlic, emricasan, liraglutida o aramchol, per mencionar alguns).<ref>{{ref-publicació|cognom=Lonardo A, Nascimbeni F, Targher G, Bernardi M, ''et al''|títol=AISF position paper on nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD): Updates and future directions|publicació=Dig Liver Dis|pàgines=pp: 471-483|volum=2017 Maig; 49 (5)|issn=1590-8658|pmid=28215516|doi=10.1016/j.dld.2017.01.147|url=https://iris.unito.it/handle/2318/1636507#.WfNd9WOsXIU|llengua=anglès|consulta= 26 octubre 2017|}}</ref> Els [[àcids grassos omega 3]] tenen un efecte beneficiós sobre la funcionalitat hepàtica i redueixen l'[[hipertrigliceridèmia]] i els nivells de [[transaminases]], però -histològicament- la seva capacitat de reducció de l'esteatosi no sembla ser gaire significativa, siguin aportats per la dieta o en forma de [[Suplement dietètic|suplement]]s.<ref>{{ref-publicació|cognom=Brea Á, Pintó X, Ascaso JF, Blasco M, ''et al''|títol=Enfermedad del hígado graso no alcohólico, asociación con la enfermedad cardiovascular y tratamiento (II). Tratamiento de la enfermedad del hígado graso no alcohólico|publicació=Clin Invest Arterioscl |pàgines=pp: 185-200|volum=2017 Jul-Ag; 29 (4)|issn=0214-9168|pmid=27692632|doi=10.1016/j.arteri.2016.06.002|url=http://www.elsevier.es/es-revista-clinica-e-investigacion-arteriosclerosis-15-articulo-enfermedad-del-higado-graso-no-S0214916816300754#bib1090| llengua=castellà|consulta= 4 desembre 2017|}}</ref> Un inhibidor per via oral de l'[[acetil-CoA carboxilasa]], el GS-0976, disminueix significativament la quantitat de greix hepàtic dels malalts d'esteatohepatitis no alcohòlica, però augmenta el nivell de [[triglicèrids]] en sang.<ref>{{ref-publicació|cognom=McNamara, D|títol=New Drug Trims Liver Fat, but Triglyceride Levels Perplex|publicació=Medscape|pàgines=pàgs: 3|volum=2017 Oct 25|issn=|pmid=|url=https://www.medscape.com/viewarticle/887601?src=soc_fb_171029_mscpedt_news_mdscp_mdscp_liver|llengua=anglès|consulta= 28 octubre 2017|}}</ref>