Alguerès: diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
Cap resum de modificació
Etiquetes: Edita des de mòbil Edició web per a mòbils
Etiquetes: Edita des de mòbil Edició web per a mòbils
Línia 78:
* Desinència zero a la primera persona del present de l'indicatiu. "Jo parl" (jo parlo-parle-parli); alguns verbs de la 1a conjugació, en -iar i -ouar canvien el morfema de la primera persona per un increment velar (assetiar, batiar, canviar, confiar, copiar, criar (per crear), enrabiar, enviar, estudiar, somiar, triar; pouar) "envic" (envio), "confic" (confio).
 
*Un nombre important de verbs en -ar afegeixen l'infix -''eig/etj'' a la rel de les persones 1, 2, 3 et 6 del present de l'indicatiu i del subjuntiu (són sardismes, manlleus moderns a l’italià o verbs
autèntics catalans molt poc usats: afiliar, aliar, ampliar, animar, anoiar-se, anunciar, apreciar, apropiar, arruiar, atuar, augurar, avariar, calumniar, considerar continuar, contrariar, criticar, darriar, desmaiar-se, dimenticar, distanciar, divorciar, domiciliar, educar, eliminar, elogiar, encipriar, endimoniar, engabiar, enguiriar, enunciar, envidiar, esfuriar, esmaiar, esperdiciar, espiar, esquirriar, estipendiar, , estroniar, esvariar, evacuar, evidenciar, exiliar, expatriar, exexpiar, expropiar, extasiar, fotocopiar, fusilar, gloriar, gonfiar, habituar, humiliar, industriar, iniciar, insinuar, limitar, llicenciar, nadar, obligar, ocupar, odiar, oliar, premiar, preocupar, privilegiar, pronunciar, propiciar, reconciliar, remediar, rengraciar, restaurar, sentenciar, senyalar, tatuar, telefonar, testimoniar, variar... I els poc usats: agueiar, aixiriar, ajamboliar, amnistiar, arriar, auxiliar, conta-
autèntics catalans molt poc usats:
,, insinuar, situar,
 
afiliar, aliar, ampliar, animar, anoiar-se, anunciar, apreciar, apropiar, arruiar, atuar, augurar, avariar, calumniar, considerar continuar, contrariar, criticar, darriar, desmaiar-se, dimenticar, distanciar, divorciar, domiciliar, educar, eliminar, elogiar, encipriar, endimoniar, engabiar, enguiriar, enunciar, envidiar, esfuriar, esmaiar, esperdiciar, espiar, esquirriar, estipendiar, , estroniar, esvariar, evacuar, evidenciar, exiliar, expatriar, ex-
piar, expropiar, extasiar, fotocopiar, fusilar, gloriar, gonfiar, habituar, humiliar, industriar, iniciar, insinuar, limitar, llicenciar, nadar, obligar, ocupar, odiar, oliar, premiar, preocupar, privilegiar, pronunciar, propiciar, reconciliar, remediar, rengraciar, restaurar, sentenciar, senyalar, tatuar, telefonar, testimoniar, variar... I els poc usats: agueiar, aixiriar, ajamboliar, amnistiar, arriar, auxiliar, conta-
giar, denunciar (denunçar), despropiar, encomiar, enfuriar-se,
enjoiar, espoliar, foliar, incendiar (cremar, posar foc), insidiar, inventariar, negociar, obsequiar, parodiar, pronunciar (pronunçar), radiar, situar; I els poc usats: adauar, ansinuar, atenuar, avaluar, (en)creuar, desnuar, efec-
tuar, enalguar, escuar, exceptuar, graduar, individuar, perpetuar, puntuar) : (jo) "envidieig", (tu) "esvarieges" [asvarietjas], (ell) obreja [ubretja], (elles) ocupegen [ukupetjan], (jo) "triureig" (bato), (jo) "llaureig" (llauro), (jo) "odieig" (odio). Certs verbs poden rebre l'un o l'altre increment: ajuar,, atrofiar, enjuriar, judiciar..

Aquest fenomen és present també en [[sasserès]] i en [[gal·lurès]]. ''ufri(n)'' per ''ofereix(en)''.
 
* Manteniment de la forma etimològica del [[català antic]] en la primera persona del present d'indicatiu dels verbs ''creure'' i ''veure'' : ''(jo) creu'' (jo crec), ''(jo) veu'' (jo veig).