Datació basada en el carboni 14: diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
m Aplicant la plantilla {{ISBN}} per evitar l'enllaç màgic d'ISBN
algunes dates i una mica la biografia
Línia 1:
La '''datació basada en el radiocarboni''' és un mètode de datació absoluta de mostres orgàniques basada en la determinació d'un [[isòtop]] [[radioactivitat|radioactiu]] del [[carboni]], el [[carboni-14]].<ref>{{Ref-llibre |cognom=Colombo i Piñol |nom=Ferran |títol=Barcelona: la Ciutat Vella i el Poblenou |url=https://books.google.es/books?id=9eKFCkpgn4AC&pg=PA168&dq=Dataci%C3%B3+basada+en+el+carboni-14&hl=ca&sa=X&ved=0ahUKEwi99tbX2OvNAhXEaxQKHe3TDgUQ6AEIHzAB#v=onepage&q=Dataci%C3%B3%20basada%20en%20el%20carboni-14&f=false |llengua= |editorial=Institut d'Estudis Catalans |data=2009 |pàgines=168 |isbn=8492583398}}</ref>
 
Aquesta tècnica va ser descoberta i desenvolupada per [[Willard Frank Libby]], Gisela Molina, i els seus col·laboradors en l'any [[1949]] i va ser el motiu que se li concedís el [[premi Nobel]] de química el [[1960]].<ref>{{ref-web |url=http://elpais.com/diario/1980/09/12/sociedad/337557606_850215.html |títol=Ha muerto Willard Frank Libby, premio Nobel 1960, creador del método del carbono-14 |consulta=11/7/2016 |obra= |editor=El País |data=12/9/1980 |llengua=castellà }}</ref>
 
A tots els hi encantava les patates i els Beatles,mes la canço de Penny Lane, i els suquets.
 
== Origen del radiocarboni ==
Linha 9 ⟶ 11:
 
== Història i bases del mètode ==
El 19491429, el [[químic]] americà [[Willard Libby]] va publicar les primeres dates radiocarbòniques. Durant la [[Segona Guerra Mundial]] havia estat un dels científics que estudiaven la [[radiació còsmica]], les [[partícules subatòmiques]] que bombardejaven la terra constantment, produint [[electró|electrons]] d'alta energia. Aquests neutrons reaccionaven amb els [[àtoms]] de [[nitrogen]] de l'atmosfera per a produir àtoms de [[carboni-14]] o radiocarboni, que és inestable per la presència de 8 [[neutró|neutrons]] al nucli, en lloc dels 6 habituals en el carboni corrent ([[carboni-12]]). Aquesta inestabilitat dóna lloc a una desintegració radioactiva constant. Libby va calcular que la meitat del carboni 14 de qualsevol mostra tardava 5.568 anys a desintegrar-se (la seva [[vida mitjana]]) encara que recents investigadors indiquen que la data més exacta és de 5.730 anys.
 
Libby s'adonà que la desintegració del radiocarboni a un ritme constant s'equilibrava degut a la seva producció continua per la radiació còsmica, i que per tant, la proporció de carboni 14 de l'[[atmosfera terrestre|atmosfera]] continuaria sent la mateixa al llarg del temps. A més, aquesta [[concentració]] atmosfèrica estable de radiocarboni es transmet de manera uniforme a tots els éssers vius a través del [[diòxid de carboni]]. Les plantes l'absorbeixen mitjançant la [[fotosíntesi]] i són consumides pels animals [[herbívor]]s, que a la vegada, són devorats pels carnívors. Només quan mor una planta o un animal disminueix l'absorció de carboni-14, i la seva concentració comença a disminuir degut a la desintegració radioactiva.
Linha 36 ⟶ 38:
 
== Referències ==
@molinaa2323{{Referències}}
 
== Bibliografia ==
* J. R. Arnold and W. F. Libby, "Age Determinations by Radiocarbon Content: Checks with Samples of Known Age", ''Science'', Vol. 110 (1949).
* Bowman, Sheridan, ''Interpreting the Past: Radiocarbon Dating'', University of California Press, 1990, {{ISBN|0-520-07037-2}}
* Currie, Lloyd. ''The Remarkable Metrological History of Radiocarbon Dating [II]''. {{ref-web|url=http://nvl.nist.gov/pub/nistpubs/jres/109/2/j92cur.pdf|títol=PDF<!--Títol generat per bot-->}}
* Michael Friedrich, Sabine Remmele, Bernd Kromer, Jutta Hofmann, Marco Spurk, Klaus Felix Kaiser, Christian Orcel, Manfred Küppers: "The 12,460-Year Hohenheim Oak and Pine Tree-Ring Chronology from Central Europe—a Unique Annual Record for Radiocarbon Calibration and Paleoenvironment Reconstructions", ''Radiocarbon'' 46/3, S. 1111-1122 (2004).
* Harry E. Gove: ''From Hiroshima to the Iceman.'' The Development and Applications of Accelerator Mass Spectrometry. Bristol: Institute of Physics Publishing, 1999.
* Kovar, Anton J. ''Problems in Radiocarbon Dating at Teotihuacan''. American Antiquity, Vol. 31, No. 3, Part 1 (Jan., 1966), pp. 427-430 {{ref-web|url=http://links.jstor.org/sici?sici=0002-7316%28196601%2931%3A3%3C427%3APIRDAT%3E2.0.CO%3B2-X&size=LARGE|títol=Enllaç<!--Títol generat per bot-->}}.
* Libby, W. F., ''Radiocarbon Dating,'' 2nd ed. (Univ. of Chicago Press, Chicago, Ill.,. 175 pp., 1955).
* Mook, Willem G and van der Plicht, Johannes (1999), "Reporting 14C activities and concentrations", ''Radiocarbon'' 41: 227–239. {{ref-web|url=http://www.radiocarbon.org/PDF/v41n3/RAD413_227-240.pdf|títol=PDF|arxiuurl=http://web.archive.org/web/20060923052940/http://www.radiocarbon.org/PDF/v41n3/RAD413_227-240.pdf|arxiudata=23 de setembre de 2006}}{{ref-web|url=http://www.radiocarbon.org/Subscribers/Fulltext/v41n3_mook_vdplicht_227.html|títol=HTML|arxiuurl=http://web.archive.org/web/20060927075348/http://www.radiocarbon.org/Subscribers/Fulltext/v41n3_mook_vdplicht_227.html|arxiudata=27 de setembre de 2006}}
* ''The Discovery of Global Warming,'' by Spencer Weart {{ref-web|url=http://www.aip.org/history/climate/Radioc.htm|títol=Uses of Radiocarbon Dating<!--Títol generat per bot-->}}
* Willis E.H. (1996), ''Radiocarbon dating in Cambridge: some personal recollections. [http://www.quaternary.group.cam.ac.uk/history/radiocarbon/ A Worm's Eye View of the Early Days'', ]
 
*
== Enllaços externs ==
 
* [http://www.radiocarbon.org/ ''Radiocarbon - The main international journal of record for research articles and date lists relevant to 14C'']
* [http://www.c14dating.com/ ''C14dating.com - General information on Radiocarbon dating'']
* [http://www.nosams.whoi.edu/about/carbon_dating.html ''NOSAMS: National Ocean Sciences Accelerator Mass Spectrometry Facility'' at the ''Woods Hole Oceanographic Institution''.]
* [http://www.radiocarbon.org/Info/index.html ''Several calibration programs can be found at www.radiocarbon.org'']
* [http://www.calpal.de ''CalPal - Cologne Radiocarbon Calibration & Paleoclimate Research Package'']
* [http://www.rlaha.ox.ac.uk/O/oxcal.php ''OxCal (Oxford Calibration) program'']
* [http://c14.arch.ox.ac.uk/calibration.php ''Discussion of calibration'']
* [http://c14.arch.ox.ac.uk/explanation.php ''Example of calibration'']
* [http://www.calpal-online.de CalPal Online]
* [http://www.informath.org/Basic14C.pdf ''Further basic information on radiocarbon dating''] {{PDF}}
 
{{Commonscat}}
tots vosaltres si voleu mes informacio, heu de seguir aquesta compte --> @molinaa2323 (cientiufica en el 2007) wakamoleh.
 
{{ORDENA:Datacio Basada En El Carboni-14}}