Ípsilon de la Quilla: diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
m Tipografia
m Tipografia
Línia 2:
'''Ípsilon Carinae''' o '''Upsilon Carinae''' (υ Carinae / υ Car) és un [[Estrella|estel]] a la [[constel·lació de la Quilla]] de [[magnitud aparent]] +2,92. Forma l'asterisme de la [[Creu de Diamant]] al costat de [[Miaplacidus]] (β Carinae), [[Theta Carinae|θ Carinae]] i [[Omega Carinae|ω Carinae]]. Ostenta el fosc nom de '''Vathorz Prior''', d'origen [[Nòrdic antic|nòrdic]] antic-llatí, el significat del qual és «la que precedeix en la línia de flotació», probablement en referència a la línia de flotació de la[[Nau Argos]].
 
Ípsilon Carinae és un [[Estrella binària|estel binari]] situat, d'acord amb la nova reducció de les dades de [[paral·laxi]] d'[[Hipparcos]], a uns 1.440 [[Any llum|anys llum]] de distància del [[Sistema solar|Sistema Solar]]. La component principal, '''Ípsilon Carinae A''' (HD 85123 / HR 3890), és una [[Estrella supergegant|supergegant]] blanca de magnitud aparent +3,01 i [[tipus espectral]] A8Ib.<ref>[http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?protocol=html&Ident=HD+85123&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id HD 85123 - Star in double system] ([[SIMBAD]])</ref><ref>[http://www.alcyone.de/cgi-bin/search.pl?object=HR3890 HR 3890] ([[The Bright Star Catalogue]])</ref> Té una [[temperatura efectiva]] de 7.600 ± 350  [[Kelvin|K]]. Molt més gran que el Sol, el seu diàmetre és aproximadament 84 vegades més gran que el [[Radi solar|diàmetre solar]].<ref name="Sa">{{Ref-publicació|cognom=Samedov, Z. A.|article=On the visual binary υ Car and the chemical composition of its brighter component|any=1988|publicació=Izv. Krym. Astrofiz. Obs.|volum=79|exemplar=|id=pp. 57-63|url=http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?1988IzKry..79...57S&db_key=AST}}</ref><ref>[http://cdsarc.u-strasbg.fr/cgi-bin/VizieR-5?-out.add=.&-source=II/224/cadars&recno=4715 Catalogue of Stellar Diameters (CADARS)] ([[VizieR]], [[SIMBAD]])</ref> La seva [[Rotació estel·lar|velocitat de rotació projectada]] —aquest és un valor mínim que depèn de la inclinació del seu [[Rotació|eix de rotació—]] és de 12 km/s.<ref name="Royer2002">{{Ref-publicació|cognom=Royer, F.; Grenier, S.; Baylac, M.-O.; Gómez, A. E.; Zorec, J.|article=Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i|any=2002|publicació=[[Astronomy and Astrophysics]]|volum=393|exemplar=|id=pp. 897-911|url=http://cdsads.u-strasbg.fr/cgi-bin/nph-bib_query?2002A%26A...393..897R&db_key=AST&nosetcookie=1}}</ref>
 
La component secundària, '''Upsilon Carinae B''' (HD 85124 / HR 3891), és una [[Estrella gegant|gegant]] blanc-blavenca de magnitud aparent +6,26 i tipus espectral B7III.<ref>[http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?protocol=html&Ident=HD+85124&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id HD 85124 - Star in double system] ([[SIMBAD]])</ref><ref>[http://www.alcyone.de/cgi-bin/search.pl?object=HR3891 HR 3891] ([[The Bright Star Catalogue]])</ref> La seva [[temperatura efectiva]] és de 23.000 ± 1.600  [[Kelvin|K]]. La lluminositat conjunta del sistema és 15.100 vegades major que la del [[Sol]].<ref name="Sa">{{Ref-publicació|cognom=Samedov, Z. A.|article=On the visual binary υ Car and the chemical composition of its brighter component|any=1988|publicació=Izv. Krym. Astrofiz. Obs.|volum=79|exemplar=|id=pp. 57-63|url=http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?1988IzKry..79...57S&db_key=AST}}</ref>
 
La separació visual entre ambdós estels és de 5,03 segons d'arc. El [[període orbital]] del sistema és d'almenys 19.500 anys i la distància actual entre les dues components és d'aproximadament 2.000 UA. La seva edat s'estima en 12 milions d'anys.<ref name="Ma">{{Ref-publicació|cognom=Mandrini, C. H.; Niemela, V. S.|article=On the visual binary Upsilon Carinae|any=1986|publicació=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]]|volum=223|exemplar=1|id=pp. 79-85|url=http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?1986MNRAS.223...79M&db_key=AST}}</ref>