Les declinacions llatines (de la 1 a la 5) nivell bàsic
La Viquipèdia no és un manual, un compendi, un receptari o una guia. El projecte apropiat per a això és Viquillibres |
S'ha proposat fusionar aquest article a «Declinació del llatí». (Vegeu la discussió, pendent de concretar). Data: 2018 |
El llatí és una llengua múltiple, amb una gran varietat de declinacions les quals corresponen a l'anunciat d'una paraula, a través de les quals podem atribuir-ne el cas.
La primera declinació és la següent:
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -a | -ae |
Vocatiu | -a | -ae |
Acusatiu | -am | -as |
Genitiu | -ae | -arum |
Datiu | -ae | -is |
Ablatiu | -a | -is |
Exemple; Rosa -ae. Tabula -ae. Amphora, -ae. Anaphora -ae. Anaticula , -ae
La segona declinació parteix de múltiples anunciats, es caracteritza sobretot per els gèneres masculins (-us, -er i -ir i neutre -um)
2(M) en -us
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -us | -i |
Vocatiu | -e | -i |
Acusatiu | -um | -os |
Genitiu | -i | -orum |
Datiu | -o | -is |
Ablatiu | -o | -is |
2(N) en -um
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -um | -a |
Vocatiu | -um | -a |
Acusatiu | -um | -a |
Genitiu | -i | -orum |
Datiu | -o | -is |
Ablatiu | -o | -is |
Exemples: imperatum -i. plaustrum -i. platanus -i
La tercera declinació presenta dues classificacions; la vocàlica i la consonàntica. En la consonàntica trobem mots tant de gènere masculí i femení com del neutre. I en la vocàlica també.
La 3C f i m és la següent:
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -(lliure) | -es |
Vocatiu | -(lliure) | -es |
Acusatiu | -em | -es |
Genitiu | -is | -um |
Datiu | -i | -ibus |
Ablatiu | -e | -ibus |
La 3C n és la següent:
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | - (lliure) | -a |
Vocatiu | -(lliure) | -a |
Acusatiu | -(lliure) | -a |
Genitiu | -is | -um |
Datiu | -i | -ibus |
Ablatiu | -e | -ibus |
La tercera declinació silàbica temes en -i
3S m i f
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -(lliure) | -es |
Vocatiu | -(lliure) | -es |
Acusatiu | -em | -es |
Genitiu | -is | -ium |
Datiu | -i | -ibus |
Ablatiu | -e | -ibus |
3S n
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -(lliure) | -ia |
Vocatiu | -(lliure) | -ia |
Acusatiu | -(lliure) | -ia |
Genitiu | -is | -ium |
Datiu | -i | -ibus |
Ablatiu | -i | -ibus |
La quarta declinació presenta mots femenins, masculins i neutres.
4 f i m
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -us | -us |
Vocatiu | -us | -US |
Acusatiu | -um | -us |
Genitiu | -us | -uum |
Datiu | -ui | -ibus |
Ablatiu | -u | -ibus |
4 N
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -u | -ua |
Vocatiu | -u | -ua |
Acusatiu | -u | -ua |
Genitiu | -us | -uum |
Datiu | -ui | -ibus |
Ablatiu | -u | -ibus |
La cinquena declinació presenta mots femenins excepte dies, diei (dia) que en plural és sempre masculí.
Cas | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominatiu | -es | -es |
Vocatiu | -es | -es |
Acusatiu | -em | -es |
Genitiu | -ei | -erum |
Datiu | -ei | -ebus |
Ablatiu | -e | -ebus |