Vixnuisme: diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
mCap resum de modificació
mCap resum de modificació
Línia 19:
 
=== Vixnu: el suprem ===
La creença principal del vixnuisme és la identificació de Vixnu com a divinitat principal o suprema, tal i com succeïa en temps vèdics històrics. Edward Hopiks ens fa referència a un passatge en concret del desè llibre del Rigveda,<ref name=":2">{{Ref-llibre|títol=The religions of India|url=http://archive.org/details/religionsofindi00hopk|editorial=Boston, London, Ginn & Company|data=1895|nom=Edward Washburn|cognom=Hopkins}}</ref>, en l'himne a Ka, on es demana a quin déu s'ha d'adorar i els savis contesten a Vixnu que tots els homes el veneren a ell.<ref>{{Ref-web|títol=Rig Veda: Rig-Veda, Book 10: HYMN CXXI. Ka.|url=https://www.sacred-texts.com/hin/rigveda/rv10121.htm|consulta=2019-12-28|llengua=anglès|editor=Ralph T.H. Griffith|data=1896}}</ref> Al Rigveda se sol referir a Vixnu amb el nom de ''Trivikrama'', el que va fer tres passos,<ref>{{Ref-llibre|títol=Sonic theology : Hinduism and sacred sound|url=https://www.worldcat.org/oclc/27106941|editorial=University of South Carolina Press|data=1993|lloc=Columbia, S.C.|isbn=0-87249-855-7|cognom=Beck, Guy L., 1948-}}</ref> i alguns acadèmics ho interpreten com l'evidència d'aquest culte a Vixnu com a ésser suprem.
 
=== Tesime amb moltes varietats ===
Segons Schweig el vixnuisme és en realitat un "monoteisme polimòrfic, és a dir, una teologia que reconeix moltes formes (ananta rupa) del mateix, la única divinitat unitària". Aquesta afirmació es respatlla amb l'exsitència de moltes formes d'una deïtat original; Visnu, alhora, pot mostrar-se amb moltes formes diferents.<ref name=":3">Schweig, G.M. (2013), "Krishna. The Intimate Deity", a Bryant, Edwin; Ekstrand, Maria (eds.), ''The Hare Krishna Movement: The Postcharismatic Fate of a Religious Transplant'', Columbia University Press. </ref> Okita, per contra, opina que les diferents denominacions dins del vaixnavisme es descriuen millor com a [[teisme]], [[panteisme]] i [[panenteisme]].<ref>{{Ref-publicació|cognom=Okita|nom=Kiyokazu|article=Theism, Pantheism, and Panentheism: Three Medieval Vaishnava Views of Nature and their Possible Ecological Implications|publicació=Journal of Vaishnava Studies|url=|data=2010|pàgines=5-26|volum=18, núm. 2}}</ref>
[[Fitxer:Radha&Krishna.jpg|miniatura|Krixna i Radha al temple de Madanmohan Mandir, a la ciutat de [[Karauli (ciutat)|Karauli]] ([[Rajasthan]], Índia, 2019).]]
 
El Vaixnava sampradaya iniciat per Madhvacharya és una tradició monoteista en què Vixnu (Krixna) és omnipotent, omniscient i omnibenevolent.<ref>{{Ref-llibre|títol=Krishna: a sourcebook|url=https://www.worldcat.org/oclc/181731713|editorial=Oxford University Press|data=2007|lloc=Oxford|isbn=978-0-19-972431-4|cognom=Bryant|nom=Edwin Francis|edició=|llengua=anglès|pàgines=}}</ref> En canvi, l'Sri Vaixnaisme sampradaya associat amb Ramanuja posseeix elements monoteístics, si bé difereix en diversos aspectes. Per exemple, la deessa [[Lakxmi|Lakshmi]] i el déu Vixnu es consideren divinitats iguals i inseparables.<ref>{{Ref-llibre|edició=Fall 2018|títol=Monotheism|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2018/entries/monotheism/|editorial=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2018|nom=William|cognom=Wainwright}}</ref> Segons alguns acadèmics, l'Sri Vaixnaisme posa l’accent en el panentisme, no en el monoteisme. Això es deu a la seva teologia de la transcendència i la immanència:<ref>{{Ref-llibre|títol=Visions of a new earth: religious perspectives on population, consumption, and ecology|url=https://www.worldcat.org/oclc/45729284|editorial=State University of New York Press|data=2000|lloc=Albany, N.Y.|isbn=0-585-28102-5|cognom=Coward|nom=Harold|edició=|llengua=anglès|pàgines=113-114|cognom2=Maguire|nom2=Daniel C.}}</ref><ref>{{Ref-publicació|article=God’s Body at Work: Rāmānuja and Panentheism|url=http://link.springer.com/10.1007/s11407-010-9086-z|publicació=International Journal of Hindu Studies|data=2010-04|issn=1022-4556|pàgines=1–30|volum=14|exemplar=1|doi=10.1007/s11407-010-9086-z|llengua=en|nom=Ankur|cognom=Barua}}</ref> Déu interpenetra tot a l’univers i tota la realitat empírica és el cos de Déu.<ref>{{Ref-llibre|títol=The body divine : the symbol of the body in the works of Teilhard de Chardin and Rāmānuja|url=https://www.worldcat.org/oclc/47009407|editorial=Cambridge University Press|data=1992|lloc=Cambridge|isbn=0-511-00030-8|cognom=Overzee|nom=Anne Hunt|edició=|llengua=anglès|pàgines=63-85}}</ref><ref>{{Ref-llibre|títol=The face of truth : a study of meaning and metaphysics in the Vedāntic theology of Rāmānuja|url=https://www.worldcat.org/oclc/11444079|editorial=State University of New York Press|data=1986|lloc=Albany|isbn=0-88706-038-2|cognom=Lipner|nom=Julius|edició=|llengua=anglès|pàgines=37-48}}</ref> El Vaixnava sampradaya associat amb Vallabhacharya és una forma de panteisme, en contrast amb les altres tradicions del Vaixnaisme. La tradició Gaudiya Vaixnava de Chaitanya, segons Schweig, s’aproxima més a un bi-monoteisme polimòfic perquè tant la deessa [[Radha]] com el déu Krixna són divinitats simultàniament supremes.<ref name=":3" />