Greix: diferència entre les revisions
Contingut suprimit Contingut afegit
Petites correccions |
→Metabolisme: Petites correccions |
||
Línia 64:
Els triglicèrids no poden passar a través de les membranes cel·lulars lliurement. Els [[enzims]] especials a les parets dels vasos sanguinis anomenats [[lipoproteïna lipasa]] han de descompondre els triglicèrids en àcids grassos lliures i glicerol. Els àcids grassos poden ser captats per les cèl·lules a través del transportador d’àcids grassos (FAT).<ref>{{Ref-publicació|article=Lipoprotein lipase: structure, function, regulation, and role in disease|url=https://doi.org/10.1007/s00109-002-0384-9|publicació=Journal of Molecular Medicine|data=2002-12-01|issn=1432-1440|pàgines=753–769|volum=80|exemplar=12|doi=10.1007/s00109-002-0384-9|llengua=en|nom=James R.|cognom=Mead|nom2=Scott A.|cognom2=Irvine|nom3=Dipak P.|cognom3=Ramji}}</ref>
Com a components principals de les [[lipoproteïnes de molt baixa densitat]] (VLDL) i els [[Quilomicró|quilomicrons]], els trigilicèrids tenen un paper important en el [[metabolisme]] com a fonts d’energia i transportadors de greixos de la dieta. Contenen més del doble d’energia (aproximadament 9 [[Caloria|kcal]] / g o 38 [[Joule|kJ]] / g)
== Aspectes nutricionals i de salut ==
El tipus de greix més freqüent, en la dieta humana i en la majoria dels éssers vius, és un [[Triacilglicerol|triglicerol]], un èster del triple [[glicerol]] [[Alcohol|alcohòlic]]
Altres tipus de greixos menys habituals són els [[Diglicèrid|diglicèrids]] i els [[Monoglicèrid|monoglicèrids]], on l’esterificació es limita a dos o només un dels grups de glicerol –OH. Altres alcohols, com l' [[alcohol cetílic]] (predominant en [[espermaceti]] ), podent substituir el glicerol. En els [[Fosfolípid|fosfolípids]], un dels àcids grassos se substitueix per [[àcid fosfòric]] o un monoester del mateix. Els beneficis i els riscos de diverses quantitats i tipus de greixos dietètics han estat objecte de molts estudis i continuen sent temes molt controvertits.<ref>{{Ref-llibre|títol=Health: The Basics|url=https://books.google.es/books?id=2xTYAAAAMAAJ&q=Rebecca+J.+Donatelle+(2005):+Health,+the+Basics,+6th+edition.+Pearson+Education&dq=Rebecca+J.+Donatelle+(2005):+Health,+the+Basics,+6th+edition.+Pearson+Education&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiRzN7i_qvyAhVBZhQKHdgDCNsQ6AEwA3oECAsQAg|editorial=Pearson/Benjamin Cummings|data=2005|isbn=978-0-8053-2852-3|llengua=en|nom=Rebecca J.|cognom=Donatelle}}</ref><ref>{{Ref-publicació|article=Types of Dietary Fat and Risk of Coronary Heart Disease: A Critical Review|url=https://doi.org/10.1080/07315724.2001.10719008|publicació=Journal of the American College of Nutrition|data=2001-02-01|issn=0731-5724|pàgines=5–19|volum=20|exemplar=1|doi=10.1080/07315724.2001.10719008|nom=Frank B.|cognom=Hu|nom2=JoAnn E.|cognom2=Manson|nom3=Walter C.|cognom3=Willett}}</ref><ref>{{Ref-publicació|article=Dietary fat intake and prevention of cardiovascular disease: systematic review|nom=Lee|nom5=Nigel E.|cognom4=Thompson|nom4=Rachel L.|cognom3=Higgins|nom3=Julian P. T.|cognom2=Summerbell|nom2=Carolyn D.|cognom=Hooper|llengua=en|url=https://www.bmj.com/content/322/7289/757|doi=10.1136/bmj.322.7289.757|exemplar=7289|volum=322|pàgines=757–763|pmid=11282859|pmc=PMC30550|issn=0959-8138|data=2001-03-31|publicació=BMJ|cognom5=Capps}}</ref><ref>{{Ref-publicació|article=Dietary fat and obesity: a review of animal, clinical and epidemiological studies|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031938404004081|publicació=Physiology & Behavior|data=2004-12-30|issn=0031-9384|pàgines=549–555|volum=83|exemplar=4|doi=10.1016/j.physbeh.2004.08.039|llengua=en|cognom=Bray|nom=George A|cognom2=Sahasporn Paeratakul|nom2=Barry|cognom3=Popkin|nom3=M}}</ref>
Línia 320:
Alguns estudis aconsellen sobre les conseqüències negatives del consum de greixos trans davant els riscos cardiovasculars. En general, hi ha molt menys consens científic que si afirmem que menjar greixos trans augmenta específicament el risc d'altres problemes de salut [[Malaltia crònica|crònics]]:
* [[Malaltia d'Alzheimer]]
* [[Càncer]]
* [[Diabetis mellitus|Diabetis]]
* [[Obesitat]]
* [[Infertilitat femenina|Infertilitat en dones]]
* [[Depressió clínica|Trastorn depressiu major]]
* [[Irritabilitat]] i [[Agressió|agressivitat]] conductual: una anàlisi observacional del 2012 de subjectes d’un estudi anterior va trobar una forta relació entre els àcids grassos trans dietètics i l’agressivitat i irritabilitat conductual autoinformades, suggerint però no establint la causalitat.<ref>{{Ref-publicació|article=Trans Fat Consumption and Aggression|nom=Beatrice A.|nom4=Joel E.|cognom3=White|nom3=Halbert L.|cognom2=Evans|nom2=Marcella A.|cognom=Golomb|doi=10.1371/journal.pone.0032175|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3293881/|exemplar=3|volum=7|pmid=22403632|pmc=3293881|issn=1932-6203|data=2012-03-05|publicació=PLoS ONE|cognom4=Dimsdale}}</ref>
* Disminució de la [[Memòria (psicologia)|memòria]]: en un article del 2015, els investigadors van tornar a analitzar els resultats de l'estudi de l'estadina UCSD del 1999-2005 argumenten que "''un major consum dietètic d'àcids grassos trans està relacionat amb una pitjor memòria de paraules en adults durant anys d'elevada productivitat, els adults de menys de 45 anys''".<ref>{{Ref-publicació|article=A Fat to Forget: Trans Fat Consumption and Memory|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4470692/|publicació=PLoS ONE|data=2015-06-17|issn=1932-6203|pmc=4470692|pmid=26083739|volum=10|exemplar=6|doi=10.1371/journal.pone.0128129|nom=Beatrice Alexandra|cognom=Golomb|nom2=Alexis K.|cognom2=Bui}}</ref>
Línia 337:
Tot i que els mecanismes mitjançant els quals els àcids grassos trans contribueixen a la malaltia de les artèries coronàries, encara s’està investigant el mecanisme dels seus efectes sobre la [[diabetis]]. Poden afectar el metabolisme dels [[àcids grassos poliinsaturats]] de cadena llarga (AGPCL).<ref>{{Ref-publicació|article=Influence of trans fatty acids on infant and fetus development|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15058815/|publicació=Acta Microbiologica Polonica|data=2003|issn=0137-1320|pmid=15058815|pàgines=67–74|volum=52 Suppl|nom=Hanna|cognom=Mojska}}</ref> No obstant això, la ingesta d'àcids grassos trans de l'embaràs matern s'ha associat inversament amb els nivells de AGPCL en lactants al naixement que es creu que fonamenten l'associació positiva entre la lactància materna i la intel·ligència.<ref>{{Ref-publicació|article=Metabolic aspects of trans fatty acids|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16844601/|publicació=Clinical Nutrition (Edinburgh, Scotland)|data=1997-10|issn=0261-5614|pmid=16844601|pàgines=229–237|volum=16|exemplar=5|doi=10.1016/s0261-5614(97)80034-9|nom=B.|cognom=Koletzko|nom2=T.|cognom2=Decsi}}</ref>
Els greixos trans són processats pel [[fetge]] de forma diferent que altres greixos. Poden causar [[Funció de fetge|disfunció hepàtica]] per interferir amb delta 6 [[Desaturase|desaturasa]], un [[enzim]] implicat en la conversió d'àcids grassos essencials a [[
==== "Greixos trans" naturals en productes làctics ====
Línia 346:
Investigació recents, independents de la [[indústria làctia]], ha trobat el 2008 una meta-anàlisi holandesa que tot greix trans, malgrat ñ'origen natural o artificial igualment provoca LDL ([[colesterol dolent]]) i nivells d'HDL ([[colesterol bo]]) més baixos.<ref name="Ref002">{{Ref-publicació|article=Effect of animal and industrial trans fatty acids on HDL and LDL cholesterol levels in humans--a quantitative review|exemplar=3|nom3=Martijn B.|cognom2=Wanders|nom2=Anne J.|cognom=Brouwer|nom=Ingeborg A.|doi=10.1371/journal.pone.0009434|volum=5|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20209147/|pàgines=e9434|pmid=20209147|pmc=2830458|issn=1932-6203|data=2010-03-02|publicació=PloS One|cognom3=Katan}}</ref> Altres estudis tanmateix han mostrat resultats diferents quan ve de greixos trans basats en animals com àcid conjugat lionèlic (ACL). Tot i que el ACL se li reconeixen les seves propietats [[Anticancerigen|anticancerígenes]], els investigadors també han trobat que el cis-9, trans-11 forma de CLA pot reduir el risc i ajudar a la lluita contra la inflamació de les [[Malaltia cardiovascular|malalties cardiovasculars]].<ref>{{Ref-publicació|article=Opposing effects of cis-9,trans-11 and trans-10,cis-12 conjugated linoleic acid on blood lipids in healthy humans|cognom=Tricon|nom5=Jennifer J.|cognom4=Banerjee|nom4=Tapati|cognom3=Kew|nom3=Samantha|cognom2=Burdge|nom2=Graham C.|nom=Sabine|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15321800/|doi=10.1093/ajcn/80.3.614|exemplar=3|volum=80|pàgines=614–620|pmid=15321800|issn=0002-9165|data=2004-09|publicació=The American Journal of Clinical Nutrition|cognom5=Russell}}</ref><ref>{{Ref-publicació|article=Inflammation and conjugated linoleic acid: mechanisms of action and implications for human health|nom=M. A.|nom4=J. A.|cognom3=Parra|nom3=M. D.|cognom2=Marti|nom2=A.|cognom=Zulet|doi=10.1007/BF03168454|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16440602/|exemplar=3|volum=61|pàgines=483–494|pmid=16440602|issn=1138-7548|data=2005-09|publicació=Journal of Physiology and Biochemistry|cognom4=Martínez}}</ref>
Dos estudis canadencs demostren que [[àcid vaccènic]], que incorpora uns àcids trans que naturalment es donen en productes làctics, podria ser beneficiós comparat a [[escurçament]] de verdura hidrogenada, o una mescla de llard de porc i greix de soia, per abaixar els nivells de [[triglicèrid]] i el colesterol dolent.<ref>{{Ref-web|títol=Trans Fats From Ruminant Animals May Be Beneficial|url=https://www.redorbit.com/news/health/2608879/trans-fats-from-ruminant-animals-may-be-beneficial/|data=2011-09-08|consulta=2021-08-14|llengua=en-US|editor=redorbit.com}}</ref><ref>{{Ref-publicació|article=Dietary vaccenic acid has antiatherogenic effects in LDLr-/- mice|cognom=Bassett|nom5=David P.|cognom4=McCullough|nom4=Richelle S.|cognom3=Patenaude|nom3=Amanda F.|cognom2=Edel|nom2=Andrea L.|nom=Chantal M. C.|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19923390/|doi=10.3945/jn.109.105163|exemplar=1|volum=140|pàgines=18–24|pmid=19923390|issn=1541-6100|data=2010-01|publicació=The Journal of Nutrition|cognom5=Blackwood}}</ref><ref>{{Ref-publicació|article=Beneficial effects of vaccenic acid on postprandial lipid metabolism and dyslipidemia: Impact of natural trans-fats to improve CVD risk|nom=Ye|nom4=Spencer D.|cognom3=Vine|nom3=Donna F.|cognom2=Jacome-Sosa|nom2=M. Miriam|cognom=Wang|llengua=en|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/lite.201000016|doi=10.1002/lite.201000016|exemplar=5|volum=22|pàgines=103–106|issn=1863-5377|data=2010|publicació=Lipid Technology|cognom4=Proctor}}</ref> Un estudi del [[US Department of Agriculture]] va mostrar que l'àcid vaccènic incrementa tant els colesterol HDL com LDL, mentre que els greixos trans industrials nomes
==== Recomanacions oficials ====
D'acord amb les evidències i els acords científics reconeguts, les autoritats en l'àmbit de la [[nutrició]] consideren tot greix trans és igualment nociu per salut i recomanen que el seu consum sigui reduït i per assolir la traçabilitat de les quantitats ingerides.<ref>{{Ref-publicació|article=Scientific Opinion on Dietary Reference Values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, monounsaturated fatty acids, trans fatty acids, and cholesterol|url=https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/j.efsa.2010.1461|publicació=EFSA Journal|data=2010|issn=1831-4732|pàgines=1461|volum=8|exemplar=3|doi=10.2903/j.efsa.2010.1461|llengua=en|cognom=EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA)}}</ref><ref>{{Ref-web|url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20101210102056/http://www.food.gov.uk/multimedia/pdfs/board/fsa071207.pdf|títol=Update on trans fatty acids and health, Position Statement|consulta=14/08/2021|editor=UK Scientific Advisory Committee on Nutrition|data=2007}}</ref><ref name="Ref002"/><ref>{{Ref-web|url=https://web.archive.org/web/20120420052235/http://www.hc-sc.gc.ca/hl-vs/iyh-vsv/food-aliment/trans-eng.php|títol="Trans fat". It's your health.|consulta=14/08/2021|editor=Health Canada|data=2007}}</ref><ref>{{Ref-web|títol=EFSA sets European dietary reference values for nutrient intakes {{!}} European Food Safety Authority|url=https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/nda100326|consulta=2021-08-14|llengua=en|editor=EFSA|data=2010}}</ref> L'[[Organització Mundial de la Salut]] va recomanar que els greixos trans no
La [[National Academy of Sciences]] (NAS) aconsella els Estats Units i governs canadencs en ciència nutritiva per utilitzar l'[[etiquetatge]] de productes alimentaris en polítiques i programes públics. La seva ''Dietary Reference Intakes for Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fatty Acids, Cholesterol, Protein, and Amino Acids''<ref name=":23">{{Ref-web|url=https://web.archive.org/web/20060918061042/http://darwin.nap.edu/books/0309085373/html/R1.html|títol=Dietary Reference Intakes for Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fatty Acids, Cholesterol, Protein, and Amino Acids (Macronutrients)|editor=National Academies Press|data=2005|cognom=Food and nutrition board, institute of medicine of the national academies}}</ref> del 2000 conté els resultats de les seves investigacions i les recomanacions en relació al consum dels greixos trans.<ref>{{Ref-llibre|títol=Dietary Reference Intakes for Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fatty Acids, Cholesterol, Protein, and Amino Acids|url=https://www.nap.edu/catalog/10490/dietary-reference-intakes-for-energy-carbohydrate-fiber-fat-fatty-acids-cholesterol-protein-and-amino-acids|data=2002-09-05|isbn=978-0-309-08525-0|llengua=en|cognom=Institute of Medicine; Food and Nutrition Board; Panel on Macronutrients; Panel on the Definition of Dietary Fiber; Subcommittee on Upper Reference Levels of Nutrients; Subcommittee on Interpretation and Uses of Dietary Reference Intakes; Standing Committee on the Scientific Evaluation of Dietary Reference Intakes|doi=https://doi.org/10.17226/10490|editorial=The National Academies Press.}}</ref>
Línia 397:
! ([[Mol|mmol]]/[[Litre|L]])
|-
| <
| <
| Gamma normal – risc baix
|-
Línia 410:
|-
| 500 o més alt
| >
| Molt alt – risc alt
|}
|