Ganimedes (satèl·lit): diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
Cap resum de modificació
Robot estandarditza i catalanitza referències, catalanitza dates i fa altres canvis menors
Línia 9:
| discovery = yes| discoverer = [[Galileu Galilei]] <br />[[Simon Marius]]
| discovered = 7 de gener de 1610<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
| semimajor = 1,070,400&nbsp;km<ref name=orbit>{{cite ref-web|titletítol=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publishereditor=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem}}</ref>
| eccentricity = {{val|0.0013}}<ref name=orbit/>
| periapsis = {{val|1069200|u=km}}<ref group=lower-alpha>Periapsis is derived from the semimajor axis (''a'') and eccentricity (''e''): <math>a*(1-e)</math>'''.</ref>
Línia 18:
| satellite_of = [[Júpiter]]
| physical_characteristics = yes
| mean_radius = {{val|2634.1|0.3|u=km}} (0.413 Terres)<ref name=Showman1999>{{cite journalref-publicació|lastcognom=Showman |firstnom=Adam P.|coauthorscoautors=Malhotra, Renu|titletítol=The Galilean Satellites|yearany=1999|journalpublicació=Science|volumevolum=286|pagespàgines=77&ndash;84|doi=10.1126/science.286.5437.77| url=http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|format=PDF|pmid=10506564|issueexemplar=5437}}</ref>
| surface_area = 87.0 million&nbsp;km<sup>2</sup> (0.171 Terres)<ref group=lower-alpha>Superfície derivada del radi (''r''): <math>4\pi r^2</math>'''.</ref>
| volume = {{val|7.6|e=10|u=km3}} (0.0704 Terres)<ref group=lower-alpha>Volum derivat del radi (''r''): <math>4\pi r^3/3</math>'''.</ref>
Línia 26:
| escape_velocity = {{val|2.741|u=km/s}}<ref group=lower-alpha>Velocitat d'escapament derivada de la massa (''m''), la [[constant gravitacional]] (''G'') i el radi (''r''): <math>\textstyle\sqrt{\frac{2Gm}{r}}</math>.</ref>
| rotation = [[rotació síncrona |síncrona]]
| axial_tilt = 0&ndash;0.33°<ref name=Bills2005>{{cite journalref-publicació|lastcognom=Bills|firstnom=Bruce G.|titletítol=Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter|yearany=2005|volumevolum=175|issueexemplar=1|pagespàgines=233&ndash;247| doi=10.1016/j.icarus.2004.10.028|bibcode=2005Icar..175..233B | journal publicació= Icarus}}</ref>
| albedo = {{val|0.43|0.02}}<ref name=jplfact>{{cite ref-web|lastcognom=Yeomans|firstnom=Donald K.|datedata=2006-07-13|titletítol=Planetary Satellite Physical Parameters|publishereditor=JPL Solar System Dynamics|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdateconsulta=2007-11-05}}</ref>
| magnitude = 4.61 ([[oposició (astronomia)|oposició]])<ref name=jplfact/><br />4.38 (al 1951)<ref name=horizons>{{cite ref-web|títol=Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publishereditor=California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|title=Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|authorautor=Yeomans and Chamberlin
|publisher=California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author=Yeomans and Chamberlin
|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdateconsulta=2010-04-14}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
| temperatures=yes
| temp_name1 = K
| max_temp_1 = 152<ref name=Orton1996>{{cite journalref-publicació|lastcognom=Orton|firstnom=G.S.|titletítol=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|journalpublicació=Science|yearany=1996|volumevolum=274|issueexemplar=5286|pagespàgines=389&ndash;391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|author2=Spencer, G.R.|last3cognom3=Travis|first3nom3=L.D.|display-authors=2|last4cognom4=Martin|first4nom4=T. Z.|last5=Tamppari|first5=L. K.}}</ref>
| mean_temp_1 = 110<ref name=Delitsky1998>{{cite journalref-publicació|lastcognom=Delitsky|firstnom=Mona L.|coauthorscoautors=Lane, Arthur L. |titletítol=Ice chemistry of Galilean satellites|journalpublicació=J.of Geophys. Res.|yearany=1998|volumevolum=103|issueexemplar=E13| pagespàgines=31,391&ndash;31,403|doi=10.1029/1998JE900020| url=http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|format=PDF|bibcode=1998JGR...10331391D}}</ref>
| min_temp_1 = 70<ref name=Delitsky1998/>
| atmosphere = sí
| surface_pressure = molt tènue
| atmosphere_composition = [[oxigen]]<ref name=Hall1998>{{cite journalref-publicació|lastcognom=Hall|firstnom=D.T.|titletítol=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|journalpublicació=The Astrophysical Journal|yearany=1998|volumevolum=499|issueexemplar=1|pagespàgines=475&ndash;481| doi=10.1086/305604| bibcode=1998ApJ...499..475H|author2=Feldman, P.D.|last3cognom3=McGrath|first3nom3=M.A.|display-authors=2|last4cognom4=Strobel|first4nom4=D. F.}}</ref> 100%
}}
 
'''Ganimedes''' (del [[Grec antic|grec]] ''Γανυμήδης '') és el [[satèl·lit natural|satèl·lit]] més gran de [[Júpiter (planeta)|Júpiter]] i el més gran del [[sistema solar]]. De fet, és més gran que [[Mercuri (planeta)|Mercuri]], encara que només té la meitat de la seva [[massa]], i és molt més gran que [[Plutó (planeta)|Plutó]]. També es tracta de l'únic que té un [[camp magnètic]] propi, cosa que fa creure que el seu nucli pot contenir metalls. Va ser descobert per [[Galileu Galilei]] el [[7 de gener]] de [[1610]]<ref name="SidereusNuncius">{{cite ref-web |lastcognom=Galilei |firstnom=Galileo |url=http://hsci.cas.ou.edu/images/barker/5990/Sidereus-Nuncius-whole.pdf |datedata=March març 1610 |titletítol=Sidereus Nuncius |coauthorscoautors=translated by Edward Carlos and edited by Peter Barker |format=PDF |publishereditor=University of Oklahoma History of Science |accessdateconsulta=2010-01-13}}</ref><ref name="Wright">{{cite ref-web |lastcognom=Wright |firstnom=Ernie |url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html |titletítol=Galileo's First Observations of Jupiter |format=PDF |publishereditor=University of Oklahoma History of Science |accessdateconsulta=2010-01-13}}</ref><ref name="NASA">{{cite ref-web|url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Ganymede |titletítol=NASA: Ganymede |publishereditor=Solarsystem.nasa.gov |datedata=2009-09-29 |accessdateconsulta=2010-03-08}}</ref>. Pertany al grup dels [[satèl·lits galileians]].
 
== Nom ==