Incendi forestal: diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
amplio
Robot estandarditza i catalanitza referències, catalanitza dates i fa altres canvis menors
Línia 13:
 
== La ignició ==
Les tres principals causes naturals d'ignició són:<ref>{{cite ref-web | url = http://www.nwcg.gov/pms/docs/wfprevnttrat.pdf | title títol= Wildfire Prevention Strategies | publisher editor= National Wildfire Coordinating Group | page pàgina= 17 | date data= Marchmarç 1998 | accessdate consulta= 3 Decemberdesembre 2008 | url-status = dead | archiveurl arxiuurl= https://web.archive.org/web/20081209105351/http://www.nwcg.gov/pms/docs/wfprevnttrat.pdf | archivedate arxiudata= 9 Decemberdesembre 2008 | df = dmy-all }}</ref><ref name="Scott2000">{{cite journal ref-publicació| doi =10.1016/S0031-0182(00)00192-9 | title títol= The Pre-Quaternary history of fire | date data= 2000 | author autor= Scott, A | journal publicació= Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology | volume volum= 164 | issue exemplar= 1–4 | pages pàgines= 281–329 | bibcode =2000PPP...164..281S }}</ref>
* climes [[aridesa|àrids]]
* [[llamp]]s.
* [[erupció volcànica|erupcions volcàniques]]
 
Les causes d'incendis d'origen antròpic més freqüents són la [[piromania]], llançament de cigarrets no apagats, [[arc elèctric|arcs elèctrics]] en línies d'alta tensió i espurnes d'equipament.<ref>{{cite bookref-llibre|url= https://books.google.com/?id=yT6bzpUyFIwC&pg=PA56&lpg=PA56&dq=world+start+ignition+wildfire|titletítol= Introduction to wildland fire|firstnom= Stephen J.|lastcognom= Pyne|first2nom2= Patricia L.|last2cognom2= Andrews|first3nom3= Richard D.|last3cognom3= Laven | pagepàgina= 65|editionedició= 2nd|datedata= 1996 |publishereditorial= John Wiley and Sons|isbn= 978-0-471-54913-0|accessdateconsulta= 26 Januarygener 2010 }}</ref><ref>{{cite ref-web|url= http://www.ucan.org/energy/electricity/sunrise_powerlink/news_8_investigation_sdg_e_could_be_liable_for_power_line_wildfires|titletítol= News 8 Investigation: SDG&E Could Be Liable For Power Line Wildfires|accessdateconsulta= 20 Julyjuliol 2009|datedata= 5 Novembernovembre 2007|publishereditor= UCAN News|url-status= dead|archiveurlarxiuurl= https://web.archive.org/web/20090813154949/http://www.ucan.org/energy/electricity/sunrise_powerlink/news_8_investigation_sdg_e_could_be_liable_for_power_line_wildfires|archivedatearxiudata= 13 Augustagost 2009|df= dmy-all}}</ref> L'inici d'incendis a través del contacte amb fragments calents de bales de rifle també és possible en certes condicions.<ref>{{cite bookref-llibre|last1cognom1= Finney|first1nom1= Mark A.|last2cognom2= Maynard|first2nom2= Trevor B.|last3cognom3= McAllister|first3nom3= Sara S.|last4cognom4= Grob|first4nom4= Ian J.|titletítol= A Study of Ignition by Rifle Bullets|datedata= 2013|publishereditorial= United States Forest Service|locationlloc= Fort Collins, CO|url= https://purl.fdlp.gov/GPO/gpo49966|accessdateconsulta= 15 Junejuny 2014}}</ref> Els focs també poden començar en comunitats amb [[agricultura itinerant]], on el terreny es neteja ràpidament i el sòl es cultiva fins que perd fertilitat, i en [[artigatge]]s.<ref>{{cite ref-web | url = http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2006/11/16/apworld/20061116114312&sec=apworld | date data= 16 Novembernovembre 2006 | title títol= Orangutans in losing battle with slash-and-burn Indonesian farmers | publisher editor= TheStar online | author autor= The Associated Press | accessdate consulta= 1 Decemberdesembre 2008 | url-status = dead | archiveurl arxiuurl= https://web.archive.org/web/20090813162512/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2006%2F11%2F16%2Fapworld%2F20061116114312&sec=apworld | archivedate arxiudata= 13 Augustagost 2009 | df = dmy-all }}</ref> La tala d'àrees forestals porta al creixement d'herbes inflamables, i les carreteres emprades per talar, si s'abandonen, poden facilitar la propagació de l'incendi. Els focs anuals dels prats del sud de [[Vietnam]] provenen parcialment de la destrucció de zones forestals per part d'herbicides, explosius i operacions de l'[[exèrcit dels Estats Units]] en marc de la [[guerra del Vietnam]].<ref>Karki, 4.</ref>
 
Els motius més habituals d'incendis varien arreu. A Canadà i al nord-oest de la Xina, els llamps són la principal font d'ignició, i són la causa d'entre el 8 i el 10% dels incendis forestals en llocs de clima mediterrani com Catalunya (especialment en tempestes seques de l'estiu). En altres parts del món, el factor humà és un contribuïdor significatiu. A l'[[Àfrica]], l'[[Amèrica central]], [[Fiji]], [[Mèxic]], [[Nova Zelanda]], [[Amèrica del Sud]] i el [[sud-est asiàtic]], els incendis forestals es poden atribuir a activitats humanes com l'agricultura, la [[ramaderia]] i la crema per convertir terreny. A la Xina i la [[conca del Mediterrani]], la negligència humana és una de les principals causes d'incendis.<ref>{{Cite journalref-publicació|lastcognom=Liu|firstnom=Zhihua|last2cognom2=Yang|first2nom2=Jian|last3cognom3=Chang|first3nom3=Yu|last4cognom4=Weisberg|first4nom4=Peter J.|last5cognom5=He|first5nom5=Hong S.|datedata=June juny 2012|titletítol=Spatial patterns and drivers of fire occurrence and its future trend under climate change in a boreal forest of Northeast China|journalpublicació=Global Change Biology|languagellengua=en|volumevolum=18|issueexemplar=6|pagespàgines=2041–2056|doi=10.1111/j.1365-2486.2012.02649.x|issn=1354-1013|bibcode=2012GCBio..18.2041L}}</ref><ref>{{cite bookref-llibre|lastcognom=de Rigo|firstnom=Daniele|last2cognom2=Libertà|first2nom2=Giorgio|last3cognom3=Houston Durrant|first3nom3=Tracy|last4cognom4=Artés Vivancos|first4nom4=Tomàs|last5cognom5=San-Miguel-Ayanz|first5nom5=Jesús|titletítol=Forest fire danger extremes in Europe under climate change: variability and uncertainty|pagepàgina=71|datedata=2017|publishereditorial=Publication Office of the European Union|locationlloc=Luxembourg|isbn=978-92-79-77046-3|doi=10.2760/13180}}</ref> Als Estats Units i Austràlia, les principals fonts de focs forestals són llamps i l'activitat humana (com espurnes de maquinària o cigarrets).<ref name="Krock">{{cite ref-web|url=https://www.pbs.org/wgbh/nova/fire/world.html|titletítol=The World on Fire|lastcognom=Krock|firstnom=Lexi|datedata=June juny 2002|publishereditor=NOVA online – Public Broadcasting System (PBS)|accessdateconsulta= 13 Julyjuliol 2009|url-status=live|archiveurlarxiuurl=https://web.archive.org/web/20091027041902/http://www.pbs.org/wgbh/nova/fire/world.html|archivedatearxiudata= 27 Octoberoctubre 2009}}</ref><ref>{{Cite journalref-publicació|lastcognom=Balch|firstnom=Jennifer K.|last2cognom2=Bradley|first2nom2=Bethany A.|last3cognom3=Abatzoglou|first3nom3=John T.|last4cognom4=Nagy|first4nom4=R. Chelsea|last5cognom5=Fusco|first5nom5=Emily J.|last6cognom6=Mahood|first6nom6=Adam L.|datedata=2017|titletítol=Human-started wildfires expand the fire niche across the United States|journalpublicació=Proceedings of the National Academy of Sciences|languagellengua=en|volumevolum=114|issueexemplar=11|pagespàgines=2946–2951|doi=10.1073/pnas.1617394114|pmid=28242690|issn=1091-6490|pmc=5358354|bibcode=2017PNAS..114.2946B}}</ref> Els focs en vetes de [[carbó]] ocorren arreu, en llocs com [[Burning Mountain]], a Nova Gal·les del Sud; [[Centralia (Pennsilvània)|Centralia]], a Pennsilvània; i diversos incendis es mantenen a través d'aquest carbó a la Xina. També poden brotar inesperadament i ignir material inflamable proper.<ref>{{cite journalref-publicació|lastcognom=Krajick|firstnom=Kevin|datedata=May maig 2005|titletítol=Fire in the hole|url=http://www.smithsonianmag.com/travel/10013541.html|journalpublicació=Smithsonian Magazine|accessdateconsulta= 30 Julyjuliol 2009}}</ref>
 
== Tipus d'incendis forestals ==