Ferdinand Verbiest: diferència entre les revisions

Contingut suprimit Contingut afegit
m neteja i estandardització de codi
m Bot elimina espais sobrants
Línia 2:
[[Fitxer:SteamMachineOfVerbiestIn1678.jpg|miniatura|''Automòbil'' de vapor dissenyat per Verbiest el 1672 – (segons una interpretació del segle XVIII)]]
'''Ferdinand Verbiest''' ([[Pittem]], [[9 d'octubre]] de [[1623]] – [[Pequín]], [[28 de gener]] de [[1688]])<ref name=BelgPortal >{{ref-web|títol= Ferdinand Verbiest (1623-1688) mathematician and astronomer |obra= Famous Belgians |editor= Belgium - Federal Portal | url = http://www.belgium.be/eportal/application?languageParameter=en&pageid=contentPage&docId=28185 |consulta= 2008-03-21}}</ref><ref name=CathEncyc>{{CathEncy|wstitle=Ferdinand Verbiest}}</ref> va ser un [[jesuïta]] [[Flandes|flamenc]] que va fer missions a la [[Xina]] durant la [[Dinastia Qing]]. L'any 1658, Verbiest marxà cap a la Xina, des de [[Lisboa]], acompanyat pel sacerdot [[Martino Martini]], trenta-cinc missioners, el virrei portuguès a l'Índia i altres persones.<ref name=telescope >{{ref-web|cognom= Hobden
|nom= Heather
|títol= Astronomy in the 17th Century
|obra= The telescope revolution
| url = http://homepage.ntlworld.com/heather.hobden1/telrev.htm
|consulta=2008-03-20 |urlarxiu= http://web.archive.org/web/20080307091106/http://homepage.ntlworld.com/heather.hobden1/telrev.htm <!-- Bot retrieved archive --> |dataarxiu= 2008-03-07}}</ref>
En [[xinès]] se'l coneix com a '''Nan Huairen''' (南懷仁). Va ser un matemàtic i astrònom expert i va assistir a la Cort de l'emperador [[Kangxi]], va corregir el calendari xinès i més tard va reconstruir l'Antic Observatori de Beijing i el va dirigir.
 
==Disseny d'un automòbil==
Durant la dècada de 1670, Verbiest va dissenyar allò que alguns consideren el primer automòbil,<ref name="Verbiest1687">{{ref-llibre|autor=Ferdinand Verbiest|títol=Astronomia Europaea sub imperatore Tartaro Sinico Cám Hý appellato ex umbra in lucem revocata|url=https://books.google.com/books?id=cFJbAAAAQAAJ|any=1687|editorial=typis & sumptibus Joannis Caspari Bencard}}</ref> malgrat que la seva mida era massa petita i no hi ha evidència que realment s'hagués arribat a construir.<ref name=CuriousExp>{{ref-web|títol= A brief note on Ferdinand Verbiest |editor= Curious Expeditions |data= 2 juliol 2007 | url = http://curiousexpeditions.org/?p=52 |consulta= 2008-03-18}} – Note that the vehicle pictured is the Brumm model, not a replica of Verbiest's design.</ref> Verbiest el va descriure a ''Astronomia Europea''. Només feia 65 cm de llargada.<ref>{{ref-web|títol=1679-1681 R P Verbiest's Steam Chariot
|obra=History of the Automobile: origin to 1900
|editor=[[Hergé]]
Línia 21:
 
La religió d'estat manxú, durant la [[dinastia Qing]], incorporava elements del [[xamanisme]]. El 1664, l'astrònim xinès [[Yang Guangxian]] (1597–1669), reptà Schall von Bell a una competició astronòmica pública. Yang la va guanyar i Schall von Bell i altres jesuïtes van ser empresonats i condemnats a mort.<ref name=Fairfield >{{ref-web|cognom= MacDonnell
|nom= Joseph
|títol= Fr. Ferdinand Verbiest, S.J. (1623 - 1688)
|obra= A Jesuit scientist in China
|editor= Fairfield University
| url = http://www.faculty.fairfield.edu/jmac/sj/scientists/verbiest.htm
|consulta=2008-03-20 }}</ref> Tanmateix, el 16 d'abril de 1665,<ref>Pingyi Chu, ‘Scientific Dispute in the Imperial Court: The 1664 Calender Case’, Chinese Science, 1997, 14, pp. 7-34, p. 16</ref> un violent terratrèmol desruí la seva presó i a més es va poder veure un meteor al firmament que va incendiar un palau.<ref>[http://books.google.com/books?id=iUgQAAAAIAAJ&pg=PA258&dq=%22meteor+of+an+extraordinary+kind+appeared+in+the+heavens&ei=NENkSNn-CKiSjgGtqo2nAg Campbell, Thomas. The Jesuits, 1534-1921. (1921) pg. 258] e type="text/css">
 
</ref>
 
El 1670, l'emperador va ser informat de greus errors en el calendari xinès que havia elaborat Yang Guangxian. Kangxi va encarregar un altre concurs astronòmic entre Yang i Verbiest i aquest darrer el va guanyar. Yang va anar a l'exili.<ref name=CathEncyc /><ref name=telescope /><ref name=Fairfield /><ref name=encounter>{{ref-llibre|cognom=Mungello|nom=David|títol=The great encounter of China and the West, 1500-1800|data= 7 abril 2005|editorial=Rowman & Littlefield Publishers, Inc.|isbn=978-0-7425-3815-3|url=http://books.google.com/books?id=fksz-0NQgEEC&pg=PA57&dq=%22Yang+Guangxian%22&ei=6O1JSuypBKHwygTD05GtBg#v=onepage&q=%22Yang%20Guangxian%22&f=false}}</ref>
 
[[Fitxer:Kunyu Quantu Ferdinand Verbiest 1674.jpg|miniatura|Ferdinand Verbiest publicà el ''[[Kunyu Quantu]]'' (mapa del món) el 1674.]]